Historie

De Amerikaanse monteur Henry Ford experimenteerde al jong met verbrandingsmotoren. Tegen het eind van de negentiende eeuw sputterde de eerste, zelfgebouwde motor op de keukentafel. Toen hij de volgende motor op vier fietswielen monteerde resulteerde dat in de eerste Ford 'auto': de Quadricycle, een koets zonder paarden (1896). Na enkele zakelijke mislukkingen begon Henry in 1903 met investeerders een nieuw bedrijf, de Ford Motor Company (FMC). In 1919 waren alle aandelen in het bezit van Henry, die toen al FMC-voorzitter was, en zijn zoon Edsel die hem opvolgde. Een jaar voor zijn dood werd Henry Ford gehuldigd (1946) op de American Automotive Golden Jubilee, voor zijn aanzienlijke bijdrage aan de auto-industrie.

T-Ford

Die bijdrage hield in dat Henry Ford, door het ontwikkelen van praktische en betaalbare wagens, auto's voor iedereen bereikbaar maakte. Tot dan toe konden alleen mensen met een goedgevulde beurs zich een auto permitteren. Om zijn doel te bereiken wilde Ford zoveel mogelijk wagens produceren, met een zo eenvoudig mogelijk ontwerp, tegen de laagst mogelijke kostprijs.

Ford realiseerde dit met het Model-T (vanaf 1908). Het voertuig luidde een nieuw tijdperk in het personenvervoer in: de auto was gemakkelijk te bedienen, simpel te onderhouden en in de hand te houden op ruw terrein. De T-Ford was redelijk geprijsd, betrouwbaar en efficiënt in het verbruik. De auto werd dan ook onmiddellijk een succes en zou een van de meest verkochte auto's ter wereld worden. Toen de productie in 1927 ophield, waren er wereldwijd meer dan vijftien miljoen exemplaren gebouwd.

Lopende band

De eerste Ford-modellen, inclusief de T-Ford, werden een voor een gebouwd. Net als bij andere autofabrikanten bleven de wagens tijdens de assemblage de hele tijd ter plekke staan, terwijl twee of drie mecaniciens onderdelen gingen halen en naar de wagen brachten, om deze zo van het chassis af in z'n geheel op te bouwen. Ze gebruikten onderdelen die bij andere bedrijven op maat besteld werden. Door dit tijdrovende productieproces werden in die tijd maar enkele wagens per dag gebouwd.

Om het doel 'massaconsumptie door massaproductie' te bereiken veranderde Henry Ford keer op keer het productieproces. Zo werd in de T-Ford fabriek omgeschakeld naar een bewegende assemblagelijn. Dit nieuwe idee van 'lopende band' werd door Henry Ford steeds aangepast en geoptimaliseerd. De productietijd van een chassis daalde ermee van 12,5 uur (vóór 1913) tot 1,5 uur (in 1914). Uiteindelijk liep er in 1927 elke 24 seconden een T-Ford van de band.

Fordisme

Ook zette Ford de eerste stap naar automatisering. De FMC-ingenieurs ontwikkelden machines om grote hoeveelheden onderdelen aan te maken. Ze ontwierpen ook methodes om die onderdelen te monteren zo gauw ze klaar waren. Zelfs de plaatsing van de arbeiders – nu op een vaste plek – en het gereedschap werd nauwkeurig onderzocht, om ervoor te zorgen dat de productielijn zo efficiënt mogelijk liep. In elke afdeling werd het productieproces uitgesplitst in simpele deeltaken, die elk door verschillende, vaak ongeschoolde werknemers keer op keer uitgevoerd werden.

Deze benadering verhoogde het productieritme zodanig dat er elke werkdag om de 10 seconden een auto de assemblagelijn afrolde, oftewel twee miljoen T-Fords per jaar. Ford kon op die manier de prijzen drukken, het dagloon van de werknemers verdubbelen tot 5 dollar, een superieur product afleveren en uiteindelijk toch nog winst maken. Vanwege de lage verkoopprijs, uiteindelijk amper 260 dollar, kon de Model-T ook gekocht worden door de fabrieksarbeiders zelf. Op die manier droeg Ford bij aan de opkomst van de consumerende middenklasse.

Wereldwijd werd het voorbeeld van de FMC gevolgd - en niet alleen in de auto-industrie. In allerlei sectoren kwam massaproductie op gang, met de lopende band als standaard. Managers voerden productiemethoden in die samen ook wel 'het Fordisme' worden genoemd. Arbeidsdeling, standaardisatie, productiestraten en de lopende band vormden de hoofdelementen van deze managementbenadering. Ook vandaag de dag worden nog verbeteringen doorgevoerd. Zo zullen tegen 2017 alle Ford-fabrieken de flexibiliteit bieden om vier verschillende automodellen te kunnen produceren.

Mustang

Na een recessie in de jaren '50 van de vorige eeuw kwam Ford de financiële problemen te boven door een gang naar de aandelenbeurs. Nog beter ging het na de introductie van de Ford Falcon (1960) en de Mustang (vanaf 1964). Laatstgenoemd model was een sportieve auto tegen een lage prijs, wat het model zeer gewild maakte. 2 jaar na introductie van de 'Pony Car' waren al een miljoen exemplaren verkocht. Inmiddels is dit aantal opgelopen tot boven de negen miljoen. In 2014 is de zesde generatie Mustang verschenen. Het is de eerste Mustang die Europa niet via de grijze import bereikt, maar officieel in Nederland verkocht wordt.

Door de jaren heen verschenen veel speciale Mustang-edities en vooral performanceversies, waaronder de Shelby GT350, Boss 302, King Cobra en Mach 1. Dit transformeerde de compacte 'Pony Car' tot 'muscle car'. Als zodanig speelde de Ford Mustang een grote rol in verscheidene films, bijvoorbeeld in de James Bond-film Goldfinger en de rolprent Bullitt, waarin Steve McQueen de langste en spectaculairste achtervolgingsscènes ooit uitvoerde.

Naast de Mustang kende Ford op het Europese continent vele populaire modellen, zoals de familieauto's Cortina en Sierra, de 'directieauto' Ford Taunus en de coupé Ford Capri. De compacte Ford Escort was een van de bestverkochte modellen, met wereldwijd ruim 20 miljoen afgeleverde exemplaren.

Populaire modellen nu

Vandaag de dag heeft Ford een uitgebreid assortiment aan modellen, in allerlei carrosserievarianten: MPV's, SUV cross-overs, zakenauto's en compacte modellen. In die laatste categorie valt de Fiesta, oorspronkelijk als praktisch en duurzaam alternatief geïntroduceerd tijdens de oliecrisis in de jaren '70. Tegenwoordig is het een van de bestverkopende modellen in Europa. Tijdens z'n 35e verjaardag in 2011 werd het 15 miljoenste exemplaar gebouwd.

Nog zo'n succesnummer is de Ford Focus. Wereldwijd zijn vanaf de introductie in 1998 tot begin 2014 al meer dan 12 miljoen stuks de showroom uitgereden. De auto is voorzien van technische snufjes zoals een (automatische) parkeerassistent en kan met zuinige motor besteld worden. Een slag groter is de Ford Mondeo, in 1993 ontworpen om de (technische) normen in het middenklasse-segment te zetten. In Groot-Brittannië slaagde dit zo goed dat de ambitieuze, in 'Vinex-wijken' wonende arbeiders uit de middenklasse er ook wel 'Mondeo men' genoemd worden.

Van de Focus en Fiesta bestaan 'hot hatches', hatchback-uitvoeringen met getunede motoren en performancetechniek zoals een betere ophanging en een aerodynamische body. Deze dragen de toegevoegde naam ST, of - in het geval van de 'heetste' Focussen - het label 'RS'. Sinds 2015 biedt Ford ook exclusieve Vignale-uitvoeringen aan van diverse modellen. Dit label van luxe accessoires en een uitgebreid servicepakket wordt uitsluitend verkocht in Ford Stores. Overigens kunnen kopers van alle Ford-modellen hun auto personaliseren met behulp van het Individual-programma, dat bestaat uit een assortiment premiummaterialen en accessoirepakketten.

One Ford

Oorspronkelijk maakten de verschillende Europese afdelingen van de FMC hun eigen modellen. Met de introductie van de Ford Escort in 1968 veranderde dit. Ford Europe ontwierp voortaan dezelfde modellen voor het gehele continent. De derde generatie Ford Focus, die in 2011 verscheen, was zelfs een 'world car': het model was nagenoeg hetzelfde in Noord-Amerika en Europa.

Dit was onderdeel van de huidige 'One Ford'-strategie waarbij alle Ford-modellen wereldwijd ontwikkeld worden, op dát continent waar het model het best verkocht wordt. Zo wil het bedrijf sneller meer auto's kunnen leveren en er meer winst op kunnen maken, om de economische uitdagingen van deze tijd beter aan te kunnen. De FMC opereert sindsdien 'als één team wereldwijd' aan dezelfde producten, aandrijflijnen en technieken. Overigens is Ford er wel weer toe overgegaan om kleine verschillen per continent toe te laten, bijvoorbeeld in design en afstelling, om beter tegemoet te komen aan de wensen van lokale klanten.

EcoBoost

Het Ford ECOnetic Technology-programm aomvat duurzame technologieën die de milieu-impact minimaliseren door bijvoorbeeld de CO2-uitstoot en het brandstofverbruik te verminderen. Voorbeelden zijn de PowerShift-transmissie, het automatische start/stop-systeem en de Eco-rijmodus. Onder de noemer EcoBoost worden motoren schoner, zuiniger én (met hulp van een turbo) krachtiger gemaakt, zodat minder vermogen nodig is ('downsizen'). Het beste voorbeeld is de 1,0 liter driecilinder EcoBoost uit de Ford Fiesta, B-Max, Focus en Mondeo die in 2012, 2013 én 2014 verkozen is tot Engine of the Year.

In 2013 introduceerde Ford voor het eerst een geheel elektrisch aangedreven model, de Focus Electric. Een jaar later arriveerden de eerste hybride modellen van Ford, waaronder de plug-in variant C-Max 'Energi'. Dat jaar werd de FMC beloond voor alle inspanningen op het gebied van duurzaamheid, ook in het productieproces: het bedrijf prijkte bovenaan de Interbrand-ranglijst van 50 Best Global Green Brands 2015.

Ford Transit

Ook bedrijfswagens maken deel uit van het Ford-assortiment. Al 50 jaar levert het merk de bestelwagen Transit. Omdat de FMC in 1965 niet beschikte over een geschikte testbaan in Groot-Brittannië, het land waar het model werd ontwikkeld, werden testritten 's nachts op de openbare weg uitgevoerd. Regelmatig werden de ingenieurs door de politie aan de kant van de weg gezet om uit te leggen waarmee ze eigenlijk bezig waren.

Later koos de politie (en ook de brandweer en ambulancediensten) de Ford Transit vaak als auto voor hun werkzaamheden. De bestelwagen bleek namelijk zeer betrouwbaar. Ook muzikanten en roadies ontdekten dat ze met een Transit meestal op tijd bij hun volgende optreden arriveerden. In 2008 bereikte Ford echter de klacht dat de kilometerteller van een Tsjechisch exemplaar niet hoger dan 999.999 km kon aangeven.

In de loop der tijd zijn vele uitvoeringen van de Transit verschenen, ook maatwerk is mogelijk. In 50 jaar tijd zijn er meer dan 8 miljoen stuks van de lopende band gekomen. In 2014 werd het huidige model Ford Transit uitgeroepen tot International Van of the Year. Het was al de vijfde keer dat Ford met de Transit deze titel binnenhaalde. De jury roemde met name de zuinigheid van de Transit Connect.

Van extra merken naar allianties

In 2007 was de FMC de derde grootste autobouwer ter wereld, na General Motors en Toyota. Alleen al van het eigen merk Ford verkocht de FMC in 2005 zo'n 5,5 miljoen exemplaren, waarvan een kwart in Europa. Het concern was in die jaren ook eigenaar van de merken Volvo, Jaguar en Land Rover. Ford bezat daarnaast 33,4 procent van het Japanse Mazda. De modellen van deze vier merken waren onderhuids deels Ford-modellen. Zo deelde de Mazda 3 uit 2006 de bodemplaat met de Ford Focus, net als de Volvo 50-serie.

Sinds 2008 richt Ford zich op het eigen merk. Alleen in de Verenigde Staten voert de FMC nog het Amerikaanse luxemerk Lincoln. Onder de noemer 'shrink to grow' (slink om te groeien) verkocht de FMC de merken Jaguar en Land Rover aan het Indiase Tata Motors en Volvo aan het Chinese Geely. Om de economische crisis te overleven, deed Ford ook het grootste deel van de Mazda-aandelen van de hand.

In plaats van merken in eigendom nemen gaat het concern nu strategische allianties aan. Zo blijft het bedrijf technologische informatie met Mazda uitwisselen. De FMC ontwikkelde samen met PSA Peugeot Citroën nieuwe dieselmotoren. Met Toyota wil het hybride pick-ups en SUV's ontwikkelen.

Ford Museum

Lange tijd bevond de grootste particuliere Ford-verzameling ter wereld zich niet in het Historical Ford Museum in Detroit, maar in het Den Hartogh Ford Museum in het Nederlandse Hillegom (tot 2016). De collectie omvatte ongeveer tweehonderd antieke Fords uit de periode 1903 tot 1949, allemaal rijdend en in perfecte conditie. Het museum herbergde tevens een indrukwekkende collectie van achttien Ford Lincolns uit de eerste helft van de twintigste eeuw, waaronder een prachtig, gepantserd exemplaar van gangster Al Capone. Het is nog onduidelijk wat er met de verzameling gebeurt.