Steeds meer auto’s worden uitgerust met vierwielaandrijving (4WD of AWD). Wat ooit begon als een puur terreinfunctie, is inmiddels uitgegroeid tot een populaire optie in SUV’s, sportwagens en zelfs elektrische auto’s. Maar hoe werkt vierwielaandrijving eigenlijk? Wat zijn de voordelen, nadelen en onderhoudsaspecten? En hoe zit dat bij elektrische auto's? In dit artikel leggen we het allemaal uit.

De oorsprong van vierwielaandrijving: waar begon het?

Vierwielaandrijving bestaat al langer dan je denkt. De eerste auto met een functionerend 4WD-systeem werd al gebouwd in 1903 door Spyker, met hun "Spyker 60 HP". Deze raceauto had als eerste permanente vierwielaandrijving én een zescilindermotor.

 

In de praktijk werd 4WD pas echt populair dankzij merken als Jeep (met de Willys MB in de Tweede Wereldoorlog) en Land Rover (met de Series I in 1948). Deze modellen waren gericht op terreinrijden, landbouw en militair gebruik.

 

In de jaren ’80 begon vierwielaandrijving ook zijn weg te vinden naar personenauto’s, vooral dankzij het succes van de Audi quattro in rallysport. Sindsdien is de techniek sterk geëvolueerd.

 

Welke vierwielaandrijvingssystemen zijn er?

Niet alle vierwielaandrijvingen werken hetzelfde. Er zijn verschillende systemen, elk met eigen toepassingen:

 

1. Part-time 4WD
- Alleen inschakelbaar bij lage grip (off-road, sneeuw)
- Meestal handmatig te activeren via knop of hendel
- Geen centrale differentieel, dus niet geschikt voor droog asfalt
🔧 Veel te vinden in pick-ups en klassieke terreinwagens

 

2. Full-time 4WD (permanent)
- Altijd aandrijving op alle vier wielen
- Voorzien van een centraal differentieel voor verdeling tussen voor- en achteras
- Vaak met ‘low-range’ verhoudingen voor off-road
🔧 Denk aan oudere Land Rover Defender, Mitsubishi Pajero

 

3. AWD (All-Wheel Drive)
- Slim systeem dat automatisch kracht verdeelt tussen voor- en achteras
- Meestal gebaseerd op voorwielaandrijving, met inschakelbare achteras bij gripverlies
- Ideaal voor dagelijks gebruik en regen/sneeuw
🔧 Te vinden in veel moderne SUV’s, zoals de Volvo XC40 of Subaru Forester

 

4. Elektronisch gestuurde 4WD / Torque Vectoring AWD
- Verdeling van kracht volledig elektronisch
- Beter geschikt voor prestaties (sportieve auto's, high-end SUV’s)
- Supersnel reagerend systeem
🔧 Voorbeeld: Audi RS-modellen, Mercedes-AMG, BMW xDrive M Performance

 

Hoe noemen autofabrikanten hun vierwielaandrijving?

Vrijwel elk merk heeft zijn eigen naam voor het 4WD-systeem. Hier een overzicht:

- Audi    - quattro
- BMW    - xDrive
- Mercedes-Benz    - 4MATIC
- Volkswagen    - 4MOTION
- Subaru    - Symmetrical AWD
- Volvo    - AWD (simple naming)
- Jeep    - Quadra-Trac / Active Drive
- Land Rover    - Terrain Response
- Toyota    - AWD-i (hybride) / 4WD
- Mitsubishi    - S-AWC (Super-All Wheel Control)

 

Hoewel de namen verschillen, zijn de principes vaak vergelijkbaar: automatische of permanente verdeling van aandrijving over alle wielen.

 

Voor- en nadelen van vierwielaandrijving

✅ Voordelen
- Betere grip op natte, gladde of onverharde ondergrond
- Meer stabiliteit bij hoge snelheden of in bochten
- Geschikt voor trekwerk zoals caravan of aanhanger
- Hoger veiligheidsgevoel, vooral in de winter

❌ Nadelen
- Hoger brandstofverbruik (extra gewicht en wrijving)
- Duurder in aanschaf en onderhoud
- Meer slijtage aan banden en aandrijflijn
- Complexere techniek → duurdere reparaties

 

Hoe zit het met extra onderhoud en reparatie van AWD systeem?

Vierwielaandrijving betekent extra techniek, en dus meer onderhoudsgevoeligheid. Denk hierbij aan:
- Aandrijfassen en cardanas
- Differentieels (voor, achter en eventueel centraal)
- Koppelomvormers of elektronische regelunits
- Versnellingsbakolie en differentieelvloeistof moeten regelmatig vervangen worden

💡 Let op: als je één band moet vervangen, moet je vaak alle vier vervangen om schade aan de aandrijflijn te voorkomen. Banden met ongelijke profieldiepte kunnen het systeem ontregelen.

 

Vierwielaandrijving bij elektrische auto’s

Elektrische auto’s gebruiken geen mechanische verbinding tussen de voor- en achteras. In plaats daarvan maken ze gebruik van één elektromotor per as, of zelfs per wiel.

Hoe werkt dat?
- FWD EV: één elektromotor op de vooras
- AWD EV: elektromotoren op voor- en achteras, volledig onafhankelijk
- Voordelen:
    - Supersnelle koppelverdeling
    - Geen mechanische verliezen
    - Minder onderhoud
    - Veel betere tractiecontrole

🔧 Voorbeelden:
- Tesla Dual Motor (Model 3 AWD, Model Y Long Range)
- Hyundai Ioniq 5 AWD
- Volkswagen ID.4 GTX

Ook hier zijn er verschillen in hoe de software het vermogen verdeelt. Sommige EV’s werken standaard op één motor en schakelen de tweede alleen in bij slip of acceleratie.

 

Is vierwielaandrijving iets voor jou?

✅ Kies 4WD/AWD als je...
- Vaak rijdt in natte, besneeuwde of onverharde omstandigheden
- Regelmatig een caravan of trailer trekt
- Extra stabiliteit of sportieve prestaties belangrijk vindt
- In de bergen woont of op onverharde paden rijdt

❌ Overweeg geen 4WD als je...
- Alleen in de stad rijdt
- Kosten (aanschaf en brandstof) wil minimaliseren
- Weinig tot geen winters of off-road situaties tegenkomt

 

Conclusie

Vierwielaandrijving is al meer dan 100 jaar in ontwikkeling, en dankzij slimme techniek is het nu breder beschikbaar dan ooit. Of je nu kiest voor een klassieke mechanische 4WD of een hypermoderne elektrische AWD, het systeem biedt meer grip, veiligheid en veelzijdigheid. Maar het brengt ook extra kosten en onderhoud met zich mee. Weet dus goed waar je het voor nodig hebt – en laat je goed adviseren bij de aankoop van een auto met vierwielaandrijving.